
سه تار از سازهای زهی-مضرابی اصیل ایرانی است که قدمتی دیرینه دارد. این ساز با صدایی دلنشین و ظاهری ظریف، در موسیقی ایرانی جایگاه ویژه ای دارد و از جمله سازهای محبوب در نواختن ردیف های موسیقی سنتی ایرانی است.
اجزای سه تار:
- کاسه: کاسه سه تار معمولا از چوب توت ساخته می شود و به شکل گلابی است. در قسمت جلویی کاسه، صفحه ای از جنس چوب یا پوست تعبیه شده است.
- دسته: دسته سه تار از جنس چوب گردو یا توت ساخته می شود و دارای ۲۵ پرده است.
- گوشی ها: گوشی ها در انتهای دسته قرار دارند و برای کوک کردن سیم ها استفاده می شوند.
- سیم ها: سه تار دارای چهار سیم از جنس فلز یا روده حیوان است.
- مضراب: مضراب سه تار از جنس پلاستیک یا استخوان ساخته می شود و برای نواختن سیم ها استفاده می شود.
نواختن سه تار:
سه تار را به صورت افقی روی ران پا قرار می دهند و با انگشتان دست چپ روی پرده ها فشار می آورند و با مضراب در دست راست سیم ها را زخمه می زنند.
انواع سه تار:
- سه تار سنتی: رایج ترین نوع سه تار است که در موسیقی سنتی ایرانی استفاده می شود.
- سه تار باس: صدایی بم تر از سه تار سنتی دارد و برای نواختن در ارکسترها استفاده می شود.
- سه تار شش سیم: دارای شش سیم است و برای نواختن موسیقی های مختلف از جمله جاز و فلامنکو استفاده می شود.
نقش سه تار در موسیقی ایرانی:
سه تار یکی از سازهای اصلی در موسیقی سنتی ایرانی است و در بسیاری از ردیف ها و دستگاه های موسیقی ایرانی نواخته می شود. این ساز همچنین در موسیقی نواحی مختلف ایران مانند خراسان، آذربایجان و کردستان رواج دارد.
سه تار و شعر:
سه تار به دلیل صدایی دلنشین و ظریف، همواره با شعر و ادبیات فارسی هم آمیخته بوده است. بسیاری از شاعران ایرانی در وصف این ساز شعر سروده اند و سه تار در بسیاری از اشعار فارسی به عنوان نمادی از عشق، شور و عرفان ذکر شده است.
یادگیری سه تار:
سه تار سازی ظریف و خوش نواخت است که یادگیری آن نیاز به صبر و حوصله دارد. برای یادگیری این ساز می توان از اساتید مجرب موسیقی یا منابع آموزشی مختلف مانند کتاب ها و ویدیوهای آموزشی استفاده کرد.
سه تار، سازی اصیل و ارزشمند:
سه تار یکی از گنجینه های موسیقی ایرانی است که از قدمتی دیرینه برخوردار است. این ساز با صدایی دلنشین و ظریف، در موسیقی ایرانی جایگاه ویژه ای دارد و نواختن آن می تواند تجربه ای لذت بخش و معنوی باشد.
نکات تکمیلی:
-
تاریخچه سه تار: تاریخچه دقیق سه تار مشخص نیست، اما برخی معتقدند که این ساز از سازهای زهی-مضرابی قدیمی مانند تنبور و دوتار تکامل یافته است. شواهدی از وجود سه تار در نقاشی ها و مینیاتورهای ایرانی مربوط به دوره صفویه وجود دارد.
-
کوک سه تار: کوک سنتی سه تار در دستگاه شور است، اما می توان آن را در دستگاه های دیگر نیز کوک کرد. کوک سه تار با استفاده از گوشی ها انجام می شود.
-
مضراب سه تار: مضراب سه تار از جنس پلاستیک یا استخوان ساخته می شود و در دو نوع انگشتی و پرسی وجود دارد. مضراب انگشتی برای نواختن تکنوازی و مضراب پرسی برای نواختن همراهی استفاده می شود.
-
مقام ها و تکنیک های نوازندگی سه تار: سه تار در نواختن مقام ها و دستگاه های مختلف موسیقی ایرانی از جمله شور، دشتی، همایون، نوا و راست مقام کاربرد دارد. همچنین تکنیک های مختلفی برای نواختن سه تار وجود دارد که از جمله می توان به مضراب زدن، ریز، گلیساندو و مورتادو اشاره کرد.
-
سه تار و سازهای دیگر: سه تار به خوبی با سازهای دیگر مانند سنتور، تار و کمانچه هماهنگ می شود و در بسیاری از گروه های موسیقی ایرانی نواخته می شود.
-
سه تار و آموزش: یادگیری سه تار نیاز به صبر و حوصله دارد و در ابتدا ممکن است دشوار باشد. اما با تمرین مداوم می توان به نوازندگی این ساز زیبا و دلنشین مسلط شد.
سه تار در فرهنگ عامه:
- سه تار در بسیاری از فیلم ها و سریال های ایرانی به عنوان نمادی از فرهنگ و هنر ایرانی به تصویر کشیده شده است.
- این ساز همچنین در شعر و ادبیات فارسی جایگاه ویژه ای دارد و بسیاری از شاعران ایرانی در وصف آن شعر سروده اند.
سه تار، سازی برای تمام سلیقه ها:
سه تار سازی با ظاهری زیبا و صدایی دلنشین است که می تواند برای افراد با هر سلیقه ای جذاب باشد. این ساز نه تنها در موسیقی سنتی ایرانی کاربرد دارد، بلکه می توان از آن برای نواختن موسیقی های دیگر مانند جاز و فلامنکو نیز استفاده کرد.
یادگیری سه تار، سفری لذت بخش:
یادگیری سه تار می تواند تجربه ای لذت بخش و معنوی باشد. این ساز به شما کمک می کند تا با موسیقی ایرانی بیشتر آشنا شوید و مهارت های خود را در نواختن ساز ارتقا دهید.
سه تار، گنجینه ای ارزشمند:
سه تار یکی از گنجینه های موسیقی ایرانی است که باید آن را حفظ و به نسل های آینده منتقل کرد. شما با آموزش سه تار در کرج می توانی این ساز زهی را یاد بگیرید نواختن این ساز زیبا و دلنشین می تواند به شما آرامش و شادی دهد و روح شما را صفا بخشد.